Ενδείξεις ανάγουν την ίδρυση της Μονής στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου. Η παλαιότερη γραπτή μαρτυρία καταγράφεται σε χειρόγραφο Βιβλίο Προθέσεως της Μονής, στο οποίο τα ονόματα των αφιερωτών ξεκινούν από το έτος 1386 μ.Χ. 

Η ύπαρξη της Μονής αποτελούσε πνευματικό φάρο και καταφύγιο για τους κατοίκους της περιοχής. Ειδικότερα, από τις αρχές του 17ου αι. μ.Χ. έως τα μέσα περίπου του 19ου αι. μ.Χ. η Μονή γνωρίζει εξαιρετικά μεγάλη ακμή και συμβάλλει καθοριστικά στην πνευματική άνθιση της περιοχής. Έτσι, στήριζε οικονομικά τα κατά τόπους σχολεία· συγκρότησε πλούσια βιβλιοθήκη· απέκτησε μετόχια στα χωριά της Τσαριτσάνης και του Σπαρμού.