Πέρα ἀπό τήν ἀνθρώπινη λογική
Ὅσιος Δαβίδ ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ
Ἕνα βασικό χαρακτηριστικό τῆς χριστιανικῆς ζωῆς ἀποτελεῖ ἡ πνευματική ἄσκηση. Ὁ ἄνθρωπος πού πιστεύει στόν Θεό ἀγωνίζεται στή ζωή του, μέ διάφορους τρόπους, γιά νά ἀνέβει τήν πνευματική κλίμακα καί νά φθάσει στήν ποθητή σωτηρία. Ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ἀγωνίστηκαν κατά Θεόν, προσπαθώντας νά κατευνάσουν τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες τους. Γνώριζαν καλά πώς χωρίς τήν ἐκκοπή τοῦ θελήματος καί τόν καυτηριασμό τοῦ ἐγωισμοῦ δέν θά μποροῦσαν νά ἐνδυθοῦν ἔνδυμα γάμου καί νά γίνουν πολῖτες τῆς οὐρανίου Βασιλείας.
Κάποιοι ὅμως Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, δείχνοντας ὑπέρμετρο ζῆλο, ἐπιδόθηκαν σέ ἔντονους καί πρωτοφανεῖς ἀσκητικούς ἀγῶνες. Ἡ ἄσκησή τους θεωρήθηκε ἀπό ὁρισμένους ὡς ἀκραία, παρόλα αὐτά ἦταν μιά μορφή γνήσιας καί συνειδητοποιημένης προσπάθειας, πού πήγαζε ἀπό τή θεϊκή φλόγα, ἡ ὁποία ἔκαιγε στήν ψυχή τους. Ἡ Ἐκκλησία σέ καμία περίπτωση δέν συστήνει ἕναν τέτοιο τρόπο πνευματικοῦ ἀγώνα, ὅταν ὅμως ὁ ἀγώνας αὐτός γίνεται κατά Θεόν, τόν ἀναγνωρίζει, ἐπιβραβεύει τόν κόπο καί ἐν τέλει δέν ἀρνεῖται τήν ἁγιοκατάταξη.
Ἕνας Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας πού ἀσκήθηκε μέ ἕναν πρωτοφανή καί ἀκραῖο, θά λέγαμε, τρόπο στή ζωή του εἶναι ὁ ὅσιος Δαβίδ ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ, πού ἑορτάζεται στίς 26 Ἰουνίου. Ἦταν ὁ πρῶτος πού ἐπέλεξε αὐτή τή μορφή ἀσκήσεως, ἔζησε γιά κάποια χρόνια ἐπάνω σέ ἕνα δένδρο! Ἄς δοῦμε ὅμως πῶς ἀγωνίστηκε ὁ Ὅσιος, μελετώντας τά στοιχεῖα γιά τή ζωή του μέσα ἀπό τόν Ἱερό Συναξαριστή.
***
Ὁ ὅσιος Δαβίδ ἔζησε τόν 5ο αἰώνα μ.Χ., στά χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας. Γεννήθηκε στή Θεσσαλονίκη καί οἱ γονεῖς του τόν ἀνέθρεψαν χριστιανικά. Ἀπό μικρό παιδί ἀγάπησε τόν Θεό καί προσπαθοῦσε νά ζεῖ ἐνάρετα, τηρώντας τίς ἅγιες ἐντολές Του. Νέος στήν ἡλικία, πῆρε τή μεγάλη ἀπόφαση νά ἀφιερωθεῖ στόν Θεό. Πούλησε τήν περιουσία του καί ἀκολούθησε τή μοναχική ὁδό, βάζοντας μετάνοια στό μοναστήρι τῶν Κουκουλιατῶν, λίγο ἔξω ἀπό τή Θεσσαλονίκη. Ἐκεῖ ἐπιδόθηκε σέ ἔντονους ἀσκητικούς ἀγῶνες καί σύντομα ἔλαβε τό μεγάλο καί ἀγγελικό Σχῆμα, παίρνοντας τό ὄνομα τοῦ προφητάνακτος Δαβίδ.
Ὁ θαυμασμός πού ἔτρεφε πρός τούς Στυλῖτες Ἁγίους, σέ συνδυασμό μέ τούς μεγάλους ἀγῶνες του, τόν ἔκαναν νά ἀναζητήσει τρόπο νά τούς μιμηθεῖ. Ἡ ψυχή του φλεγόταν ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἐπιθυμία του γιά ἔντονους πνευματικούς ἀγῶνες γινόταν ἐπιτακτική. Ἀκόμα καί ἄν τό σῶμα καταπονοῦνταν ἀπό τίς κακουχίες, ὁ ζῆλος του τόν ὠθοῦσε νά ἀκολουθήσει τήν ἀσκητική ὁδό. Ἔτσι πῆρε τήν ἀπόφαση νά ἀσκηθεῖ ἐπάνω σέ ἕνα δένδρο.
Δίπλα στό Καθολικό τοῦ μοναστηριοῦ του ὑπῆρχε μιά ἀμυγδαλιά, ἀνέβηκε σ’ αὐτή καί ἔστησε ἐκεῖ τήν «κατοικία» του. Μέ τόν τρόπο αὐτό μιμήθηκε τόν Κύριό μας πού ἔλεγε στόν πλούσιο νέο, οἱ ἀλεποῦδες ἔχουν τίς φωλιές τους καί τά πουλιά τοῦ οὐρανοῦ τίς «κατασκηνώσεις» τους, ἐνῶ ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου «οὐκ ἔχει ποῦ τήν κεφαλήν κλίνῃ». Ἔτσι καί ὁ ὅσιος Δαβίδ ἀσκοῦνταν καθισμένος ἐπάνω σέ ἕνα κλαδί, χωρίς νά ἔχει προνοήσει γιά κάποιο εἶδος προστασίας ἤ ἀνέσεως. Τό μόνο μέλημά του ἦταν ὁ πνευματικός του ἀγώνας μέ προσευχή, ἀγρυπνία καί νηστεία.
Οἱ συνθῆκες διαβίωσης τίς περισσότερες φορές ἦταν ἀρκετά δύσκολες. Κρύο, βροχή, χιόνι, ἥλιος, καῦμα. Ἡ ἄσκηση αὐτή ἔμοιαζε μέ τόν ἀγώνα τῶν Στυλιτῶν, πού πάντα θαύμαζε, ὅμως ἡ δική του εἶχε κάτι ἐπιπλέον. Πολλές φορές ὁ ἀέρας κουνοῦσε μέ βία τήν ἀμυγδαλιά καί ὁ Ὅσιος ἔπρεπε νά γαντζώνεται κυριολεκτικά ἐπάνω στά κλαδιά γιά νά μή βρεθεῖ πεσμένος στή γῆ. Ἔπρεπε κι αὐτός νά ἀκολουθεῖ τήν πορεία τοῦ δένδρου, πρᾶγμα κουραστικό καί ἐπικίνδυνο. Ἀπό τόν ἰδιαίτερο αὐτό τρόπο ἀσκήσεως ὁ ὅσιος Δαβίδ πῆρε τήν ἐπωνυμία Δενδρίτης.
Ὁ Θεός, βλέποντας τούς ἀσκητικούς του ἀγῶνες καί τή βαθιά πίστη του, τόν εὐλόγησε καί τοῦ ἔδωσε ἔντονα τά χαρίσματα τῆς θαυματουργίας καί τῆς διορατικότητας. Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ τόν θαύμαζε. Πήγαιναν κοντά του νά τούς νουθετήσει καί νά τούς βοηθήσει στά προβλήματά τους. Καί ὁ Ὅσιος τούς θεράπευε ἀπό τίς ἀσθένειες, ψυχικές καί σωματικές.
Μέ τόν καιρό ἄρχισαν νά τόν πλησιάζουν ἄνθρωποι, πού εἶχαν κλίση στή μοναδική πολιτεία, καί τόν παρακαλοῦσαν νά τούς δεχθεῖ ὡς ὑποτακτικούς του. Ὁ Ὅσιος, θέλοντας νά συνεχίσει τή ζωή του ὡς Δενδρίτης, ἀρνοῦνταν νά τούς ἀναλάβει. Ὅμως, ἔπειτα ἀπό τρία χρόνια στήν ξεχωριστή αὐτή μορφή ἀσκήσεως, ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε πληροφορία νά κατέβει ἀπό τό δένδρο καί νά ἀγωνισθεῖ κοντά στή συνοδεία του. Ἔφτιαξε ἕνα στενότατο κελλάκι καί ἔμεινε ἐκεῖ ἔγκλειστος, νουθετώντας τούς πιστούς καί καθοδηγώντας τούς πατέρες, πού εἶχαν συναχθεῖ κοντά του.
Ὅταν ὁ Ὅσιος ἔφθασε στήν ἡλικία τῶν 98 ἐτῶν, προέκυψε στή Θεσσαλονίκη ἕνα μεγάλο πολιτικό θέμα. Ὁ Μητροπολίτης καί ὁ πιστός λαός ἀπευθύνθηκαν στόν Ὅσιο νά τούς βοηθήσει. Ἔπρεπε νά μεταβεῖ στήν Κωνσταντινούπολη, στόν αὐτοκράτορα Ἰουστινιανό, γιά νά τοῦ ζητήσει χάρη. Ἦταν σίγουρο πώς ὁ αὐτοκράτορας, βλέποντας τόν Ἀσκητή, θά ἐκπλήρωνε τό αἴτημα.
Μετά ἀπό προσευχή καί πληροφορία Θεοῦ, ὁ ὅσιος Δαβίδ μετέβη στήν Κωνσταντινούπολη καί τακτοποίησε τήν ὑπόθεση. Καί ὅπως εἶχε προφητεύσει, στήν ἐπιστροφή παρέδωσε ὁσιακά τό πνεῦμα του στόν Θεό, πού ἀγάπησε τόσο καί γιά Τόν ὁποῖο ἀγωνίσθηκε σκληρά χύνοντας ἱδρῶτα καί ἄφθονα δάκρυα.
***
Ὁ ὅσιος Δαβίδ ὁ Δενδρίτης, ὁ ἐν Θεσσαλονίκῃ, ἄς πρεσβεύει γιά ὅλους μας. Καί ἄς μᾶς ἐμπνέει μέ τήν πίστη καί τούς ἀσκητικούς του ἀγῶνες, γιά νά προχωρᾶμε κι ἐμεῖς τήν πνευματική μας πορεία μέ σταθερότητα καί ἀσφάλεια.
π.Β.Σ.
