Ο άγιος Φανούριος

Ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας, στήν πορεία της μέσα στούς αἰῶνες, ἀνδρώνεται καί πορεύεται ἔχοντας ἕνα ἀκμαιότατο ἀγωνιστικό πνεῦμα. Ὅλη ἡ πορεία της εἶναι ἕνας ἀγώνας. Οἱ Χριστιανοί γιά τήν πίστη τους στόν Θεό πολλές φορές περνᾶνε δοκιμασίες στή ζωή τους. Τό τελικό ὅμως ἀποτέλεσμα, πού εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς τους, τούς ἀνταμείβει.

Ὁ ἀγώνας τῶν Χριστιανῶν δέν στηρίζεται σέ ἁπλές τυπικές διατάξεις. Τίς περισσότερες φορές εἶναι πολύ σκληρός. Φθάνει μέχρι καί τό μαρτύριο. Ὁ Χριστιανός γιά τήν πίστη του δέν λογαριάζει τίποτα, οὔτε αὐτή τή ζωή του. Εἶναι ἱκανός νά μαρτυρήσει γιά τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἔχει ποτιστεῖ μέ τό ἄφθονο καί ἁγιασμένο αἷμα τῶν Μαρτύρων. Ὁ πρῶτος μάλιστα, πού ἔχυσε τό τίμιο καί πανακήρατο αἷμα Του, εἶναι ὁ Κύριός μας ἐπί τοῦ Σταυροῦ. Ἔχυσε τό αἷμα Του γιά νά σώσει ὅλους ἐμᾶς, ἔχυσε τό αἷμα Του γιά νά στηρίξει τήν Ἐκκλησία Του. Αὐτή τή γραμμή ἀκολούθησαν καί οἱ ἅγιοι Μάρτυρες τῆς πίστεώς μας.

Οἱ τρεῖς πρῶτοι αἰῶνες μετά τή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν γιά τήν Ἐκκλησία αἰῶνες μαρτυρίου καί δόξας. Τό αἷμα τῶν ἁγίων Μαρτύρων, πού χύνεται στή γῆ, γίνεται δροσιστικό νερό γιά νά βλαστήσουν νέοι καρποί. Πολλοί Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι εἶχαν κάποιο φόβο στήν καρδιά τους, ἀποκτοῦν θάρρος καί τρέχουν νά μαρτυρήσουν, ὁμολογώντας τήν πίστη τους. Κάποιοι ἄλλοι, ἐνῶ στήν πρώτη φάση βρίσκονται μέ τό μέρος τῶν βασανιστῶν, βλέποντας τήν πίστη καί τήν ἀφοσίωση τῶν Μαρτύρων στόν Θεό, ἀλλά καί τά πολλά τους θαύματα, γίνονται Χριστιανοί, φτάνοντας καί αὐτοί νά μαρτυρήσουν.

Ὑπολογίζεται πώς μόνο στούς τρεῖς πρώτους αἰῶνες οἱ ἅγιοι Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἀριθμοῦν τά ἕντεκα ἑκατομμύρια. Δέν ὑπάρχει θεωρία, θρησκεία, ἰδεολογία, φιλοσοφία στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος πού νά ἔχει περάσει τέτοιους σκληρούς διωγμούς, νά ἀριθμεῖ τόσους Μάρτυρες καί νά ἔχει ἀντέξει. Αὐτό καί μόνο ἀποδεικνύει περίτρανα πώς μόνο ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὅπως ἕνα ἔθνος σέ μεγάλους ἀγῶνες δοξάζεται ἀπό τούς ἥρωές του, ἔτσι καί ἡ Ἐκκλησία δοξάζεται ἀπό τούς Ἁγίους καί Μάρτυρές της.

***

Ἕνας τέτοιος Μεγαλομάρτυς ἦταν καί ὁ νεοφανής Ἅγιος πού ἑορτάζεται στίς 27 Αὐγούστου, ὁ ἅγιος Φανούριος. Τό συναξάρι του εἶναι ἐλλιπές καί τά στοιχεῖα πού γνωρίζουμε γιά τή ζωή του εἶναι ἐλάχιστα. Ὅ,τι στοιχεῖα ἔχουμε, μᾶς εἶναι γνωστά ἀπό μιά εἰκόνα, πού βρέθηκε στή Ρόδο στά χρόνια τῆς ὀθωμανικῆς κατάκτησης.

Ὅταν οἱ Ὀθωμανοί κατέλαβαν τό νησί τῆς Ρόδου, ὁ ἀγαρηνός διοικητής θέλησε νά ἀνακατασκευάσει τά τείχη τοῦ νησιοῦ, πού εἶχαν καταστραφεῖ ἀπό τίς πολιορκίες καί τούς πολέμους. Κοντά στά τείχη ὑπῆρχαν κάποια σπίτια κατεστραμμένα, καί θέλησαν οἱ Ὀθωμανοί νά χρησιμοποιήσουν τίς πέτρες γιά τό χτίσιμο τῶν τειχῶν. Σκάβοντας ὅμως σέ ἐκεῖνο τόν χῶρο, βρῆκαν ἐρείπια ἀπό μιά παλιά ἐκκλησία μέ πολλές εἰκόνες. Ὅλες ἦταν φθαρμένες καί κατεστραμμένες. Μία ὅμως ἦταν σῶα καί ἀκέραια, σάν νά εἶχε ζωγραφιστεῖ ἐκείνη τήν ἡμέρα.

Μόλις πληροφορήθηκε τό γεγονός ὁ Ἐπίσκοπος τοῦ τόπου, ὀνόματι Νεῖλος (1355-1369), ἔτρεξε σ’ ἐκεῖνο τόν χῶρο, εἶδε τήν εἰκόνα, τήν ἀσπάσθηκε μέ εὐλάβεια καί διάβασε τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου, πού ἀναγραφόταν: «Ὁ ἅγιος Φανούριος».

Ἡ εἰκόνα ἦταν ζωγραφισμένη ὡς ἑξῆς: Στή μέση βρισκόταν ὁ νεαρός Ἅγιος σέ ὄρθια στάση, ντυμένος μέ στρατιωτικά ροῦχα. Στό δεξί του χέρι κρατοῦσε ἕνα σταυρό καί μαζί μιά ἀναμμένη λαμπάδα. Γύρω ἀπό τόν Ἅγιο εἰκονίζονταν δώδεκα σκηνές ἀπό τήν ὁμολογία καί τό μαρτύριό του.

Ἀναλυτικότερα, στήν εἰκόνα φαινόταν ἡ ἀπολογία τοῦ Μάρτυρα μπροστά στόν ἡγεμόνα, ὁ ξυλοδαρμός του ἀπό τούς στρατιῶτες, ὁ λιθοβολισμός του. Ἐπίσης, τό φρικτό μαστίγωμα, ὁ ξεσχισμός τοῦ σώματος μέ αἰχμηρά ἐργαλεῖα καί ἡ φυλάκιση. Στή συνέχεια, ἡ δεύτερη ἀνάκριση ἀπό τόν ἡγεμόνα, τό κάψιμο τοῦ σώματός του μέ λαμπάδες καί ἡ ρίψη του στά ἄγρια θηρία, τά ὁποῖα ὅμως δέν τόν πείραξαν. Ἑπόμενα μαρτύρια ἦταν τό πλάκωμα τοῦ σώματός του ἀπό μιά μεγάλη πέτρα καί ἡ τοποθέτηση στά χέρια του ἀναμμένων κάρβουνων γιά νά θυσιάσει στά εἴδωλα. Τέλος, φαινόταν νά στέκεται ὄρθιος μέσα σέ ἕνα μεγάλο καμίνι, νά ἔχει τά χέρια σηκωμένα πρός τόν οὐρανό, νά προσεύχεται καί ἔτσι νά παραδίδει τήν ἁγιασμένη ψυχή του στόν πολυαγαπημένο του Χριστό.

Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ρόδου Νεῖλος ἔψαξε τά κατάστιχα, ἀλλά δέν βρῆκε τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου γραμμένο ἐκεῖ. Κατάλαβε πώς ὁ Ἅγιος αὐτός ἦταν ἄγνωστος μέχρι τότε καί ὁ Θεός θέλησε νά τόν φανερώσει γιά νά τόν δοξάσει. Παρακάλεσε τότε τόν ὀθωμανό διοικητή καί κατάφερε νά χτίσει μεγαλοπρεπή ναό πρός τιμήν τοῦ νεοφανοῦς Ἁγίου.

***

Ὁ ἅγιος Φανούριος τιμήθηκε ἔντονα ἀπό τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Τά θαύματά του ὅλα τά χρόνια ἔκαναν τόν λαό τοῦ Θεοῦ νά τόν ἀγαπήσει ἰδιαίτερα. Σημαντική εἶναι ἡ ἐπίκληση τῆς βοήθειας τοῦ Ἁγίου ὅταν χαθεῖ κάποιο ἀντικείμενο. Ὁ Ἅγιος πραγματικά βοηθάει καί ἐκπληρώνει τό αἴτημά μας! Ὁ λαός, δείχνοντας τήν εὐλάβειά του στόν Ἅγιο, κάνει τίς γνωστές φανουρόπιτες.

Ὁ ἅγιος Φανούριος καί ὅλοι οἱ ἅγιοι Μάρτυρες τῆς Ἐκκλησίας μας ἄς πρεσβεύουν γιά ὅλους μας, νά μᾶς δίνει ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός πλούσια τή χάρη καί τήν εὐλογία Του.

π.Β.Σ.