O άγιος Ευστάθιος

Ἡ πίστη καί ἡ ὑπομονή ἀποτελοῦν γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας σπουδαῖες καί ἰδιαίτερα ψυχωφελεῖς ἀρετές. Ἡ πίστη στόν Θεό εἶναι ἡ πρώτη προϋπόθεση γιά νά εἰσέλθει καί νά ἀνήκει κανείς στίς τάξεις τῆς Ἐκκλησίας. Καί ἡ ὑπομονή στίς δυσκολίες, τίς θλίψεις, καί γενικά στόν προσωπικό μας σταυρό, εἶναι ἡ βασική ἀρετή πού μᾶς εἰσάγει στόν Παράδεισο, σύμφωνα μέ τά ἀδιάψευστα λόγια τοῦ Κυρίου μας, «ὁ δέ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται» (Ματθ. ι΄ 22). Ὅλοι οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας ἀγωνίσθηκαν μέ ζῆλο, ἐξασκώντας αὐτές τίς ἀρετές, καί ὄχι μόνο, ὅμως κάποιοι ξεχώρισαν ἰδιαίτερα.

***

Ἕνας τέτοιος Ἅγιος εἶναι ὁ μεγαλομάρτυς Εὐστάθιος, πού μαζί μέ τή σύζυγό του καί τά δυό παιδιά τους τούς ἑορτάζουμε στίς 20 Σεπτεμβρίου. Ὁ ἅγιος Εὐστάθιος δέν ξεκίνησε τή ζωή του ὡς Χριστιανός, αὐτό ὅμως δέν τόν ἐμπόδισε νά πιστέψει μέ θέρμη στόν Χριστό καί νά ἀγωνιστεῖ μέχρις αἵματος γιά τό ἅγιο ὄνομά Του. Ἦταν ἕνας ἔνδοξος στρατηγός τοῦ ρωμαϊκοῦ στρατοῦ, προικισμένος καί στεφανωμένος μέ μεγάλες δόξες καί τιμές. Στό θρήσκευμα ἦταν εἰδωλολάτρης, ὅμως οἱ ἐλεημοσύνες του ὑπερέβαιναν ὅλους τῆς ἐποχῆς του. Γνωρίζοντας ὁ Θεός τά μύχια τῆς καρδίας του, τήν ἁγνότητα καί τήν καθαρότητα, βρῆκε τήν κατάλληλη ὥρα γιά νά τόν καλέσει κοντά Του.

Ἕνα πρωινό ὁ Πλακίδας, ὅπως ἦταν τό εἰδωλολατρικό ὄνομα τοῦ Ἁγίου, μαζί μέ τή συνοδεία του, πῆγαν γιά κυνήγι. Ἐκεῖ συνάντησαν ἕνα ἐλάφι καί ἄρχισαν νά τό καταδιώκουν. Τό ἐλάφι ἦταν πολύ γρήγορο καί ἕνας-ἕνας ἄρχισαν νά ἀποκάμουν. Ὁ μόνος πού εἶχε δύναμη καί συνέχισε τήν καταδίωξη ἦταν ὁ Πλακίδας. Κάποια στιγμή τό ἐλάφι ἀποκλείσθηκε σέ ἕνα δύσβατο σημεῖο. Τή στιγμή ἐκείνη ἐμφανίσθηκε ἕνας φωτεινός σταυρός ἀνάμεσα στά δυό κέρατα τοῦ ἐλαφιοῦ, πού ἔλαμπε περισσότερο καί ἀπό τόν ἥλιο, καί ἀκούσθηκε οὐράνια φωνή, «Πλακίδα, γιατί μέ διώκεις;». Ὁ Πλακίδας ἔπεσε ἀναίσθητος καί ὅταν συνῆλθε ρώτησε: «Ποιός εἶσαι ἐσύ, αὐτός πού διώκω;». Τότε τοῦ ἀποκαλύφθηκε ὁ ἴδιος ὁ Θεός, πού τόν προέτρεψε νά βαπτιστεῖ Χριστιανός.

Τό γεγονός αὐτό ἄλλαξε ὅλη τή ζωή τοῦ μεγάλου στρατηγοῦ. Βαπτίσθηκε μαζί μέ ὅλη τήν οἰκογένειά του, λαμβάνοντας τό ὄνομα Εὐστάθιος. Ἡ σύζυγός του ὀνομάσθηκε Θεοπίστη καί τά παιδιά τους Ἀγάπιος καί Θεόπιστος. Ὁ πονηρός ἐξαγριώθηκε μέ τήν ἀλλαγή τοῦ Εὐσταθίου καί φθόνησε τήν οἰκογένειά του. Μέ διαφόρους τρόπους κατάφερε νά τούς ὁδηγήσει στήν πτώχευση, τήν ἀνέχεια καί τήν καταφρόνια. Μήν ἔχοντας πλέον οὔτε τά ἀπαραίτητα, πῆραν τήν ἀπόφαση νά φύγουν ἀπό τή Ρώμη καί νά ταξιδέψουν γιά τά Ἰεροσόλυμα.

Ὁ καπετάνιος τοῦ πλοίου, ἄνθρωπος ἄγριος καί κακότροπος, προφασιζόμενος ὅτι δέν εἶχε πληρωθεῖ ἀκριβῶς το ἀντίτιμο τοῦ εἰσιτηρίου, κράτησε μέ βίαιο τρόπο τήν ὄμορφη Θεοπίστη παρά τίς διαμαρτυρίες τοῦ Εὐσταθίου. Ὁ Ἅγιος συνέχισε τήν πορεία του γεμᾶτος πίκρα καί θλίψη στήν καρδιά του γιά τά δεινά πού τοῦ συνέβαιναν ἀπανωτά.

Κάποια στιγμή στήν πορεία μέ τά παιδιά του ἔφθασαν σέ ἕνα ποτάμι. Ὁ Ἅγιος ἔκανε τόν σταυρό του, πῆρε τό ἕνα παιδί του στούς ὤμους καί τό ἄφησε στήν ἀπέναντι ὄχθη. Ἐπιστρέφοντας καί φθάνοντας στή μέση τοῦ ποταμοῦ, βλέπει ἕνα ἄγριο λιοντάρι νά ἁρπάζει τό ἄλλο του παιδί. Καί ἐνῶ φώναζε ἀπελπισμένα, γυρίζει καί βλέπει τό πρῶτο παιδί νά τό ἁρπάζει ἕνας ἄγριος λύκος. Τώρα ὁ Ἅγιος, στή μέση τοῦ ποταμοῦ, θρηνοῦσε τήν καταστροφή ὁλόκληρης τῆς οἰκογένειάς του. Ἡ θλίψη μεγάλη. Ὁ πόνος δυσβάστακτος. Δέν χάνει ὅμως τήν πίστη του. Μονολογεῖ, «ζεῖ Κύριος ὁ Θεός μου!». Καί σάν δεύτερος Ἰώβ κραυγάζει, «ὁ Κύριος ἔδωκεν, ὁ Κύριος ἀφείλατο· ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτω καί ἐγένετο· εἴη τό ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον εἰς τούς αἰῶνας!» (Ἰώβ 1, 21). Δηλαδή, ὁ Κύριος μοῦ τά ἔδωσε ὅλα, ὁ Κύριος μοῦ τά πῆρε, ἄς εἶναι εὐλογημένο τό ἅγιο ὄνομά Του.

Μετά ἀπό κάποια χρόνια ἐπιτίθενται στή Ρώμη ἰσχυροί βαρβαρικοί λαοί. Ὁ ρωμαϊκός στρατός ἀδυνατεῖ νά τούς ἀντιμετωπίσει. Τότε ὁ αὐτοκράτορας Τραϊανός θυμᾶται τόν στρατηγό του Πλακίδα καί λέει, «μόνο αὐτός ἦταν ἱκανός νά τούς ἀντιμετωπίσει, νά τόν βρεῖτε νά ἔρθει νά ἡγηθεῖ τοῦ στρατοῦ». Ἀπεσταλμένοι του φθάνουν στήν κατοικία τοῦ Ἁγίου. Δέν τόν ἀναγνώρισαν καί τοῦ ζήτησαν πληροφορίες. Ὁ Ἅγιος, μόλις ἔμαθε τόν σκοπό τῆς ἀποστολῆς τους, τούς ἀποκαλύφθηκε καί τούς ἀκολούθησε στή Ρώμη.

Στή διεξαγωγή τῆς μάχης ὁ Θεός εὐλόγησε πολύ τό πιστό καί ὑπομονετικό τέκνο του, τόν ἅγιο Εὐστάθιο. Ἔφερε ἔνδοξη νίκη στόν ρωμαϊκό στρατό. Ἀλλά τό κυριότερο, ἑνώθηκε πάλι ἡ οἰκογένειά του. Ἡ σύζυγός του Θεοπίστη ζοῦσε σέ περιοχή, πού ὁ Ἅγιος τήν κατέλαβε ἀπό τούς βαρβάρους, καί βοηθοῦσε στό συσσίτιο τοῦ ρωμαϊκοῦ στρατοῦ. Τά δύο του παιδιά, χωρίς καί ἐκεῖνα νά γνωρίζονται, στρατολογήθηκαν ἀπό τή Ρώμη γιά τή μεγάλη αὐτή μάχη. Ἡ χαρά ἀπό τή συνάντησή τους ἔγινε ἀφορμή μεγάλης δοξολογίας στόν Τριαδικό Θεό. Ἐπέστρεφαν πλέον στή Ρώμη ἔνδοξοι νικητές, καί τῆς κοσμικῆς μάχης, ἀλλά κυρίως τῆς πνευματικῆς.

Ὁ αὐτοκράτορας Ἀδριανός, πού εἶχε διαδεχθεῖ τόν Τραϊανό, ζήτησε ἀπό τόν Ἅγιο νά προσφέρει θυσία στούς θεούς γιά τή μεγάλη αὐτή νίκη. Ὁ Εὐστάθιος ἀρνήθηκε καί δήλωσε ἐπίσημα τήν πίστη του στόν ἀληθινό Θεό. Ὁ Ἀδριανός ἐξοργίσθηκε καί ξεκίνησε νά βασανίζει ἀνελέητα ὅλη τήν οἰκογένειά του. Τελευταία προσταγή ἦταν νά τοποθετήσουν τήν Ἁγία Οἰκογένεια σέ πυρακτωμένο χάλκινο ὁμοίωμα βοδιοῦ. Ἐκεῖ οἱ τέσσερις Ἅγιοι παρέδωσαν τήν ἁγιασμένη ψυχή τους στόν Τριαδικό Θεό, πού τόσο ἀγάπησαν καί πίστεψαν.

***

Οἱ ἅγιοι Εὐστάθιος, Θεοπίστη, Ἀγάπιος καί Θεόπιστος ἄς πρεσβεύουν γιά ὅλους μας καί ἰδιαίτερα γιά τίς χριστιανικές οἰκογένειες. Ἡ πίστη καί ἡ ὑπομονή τους εἶναι ἕνα ἐξαιρετικό παράδειγμα πρός μίμηση.

π.Β.Σ.