Ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων, κοντά στά μεγάλα δεινά πού κληροδότησε στόν ἄνθρωπο, ἐπέφερε καί τό πλῆγμα τῶν διαφόρων ἀσθενειῶν. Ὁ ἄνθρωπος στήν προπτωτική του κατάσταση, δέν γνώριζε τί θά πεῖ ἀσθένεια. Ἔπειτα ὅμως ἀπό τήν παρακοή του στήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, εἰσῆλθε στήν ἀνθρώπινη φύση ἡ φθορά, ἡ ὁποία ἐντείνεται πολλές φορές καί ἐπιταχύνεται ἀπό τήν παρουσία τῶν ἀσθενειῶν.
Ἀπό τότε μέχρι σήμερα, ἀμέτρητες καί ποικίλες ἀσθένειες ἀπειλοῦν τόν ἄνθρωπο, τόν στενοχωροῦν, τόν ταλαιπωροῦν, τόν βασανίζουν, τόν ἀπελπίζουν, τόν ὁδηγοῦν στόν θάνατο… Ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται ἀδύναμος μπροστά σ’ αὐτή τήν ἄνιση μάχη, πολεμάει ὅσο μπορεῖ τίς ἀσθένειες, μέ ἐπιστημονικές ἔρευνες, μέ γιατρούς πολυπληθῶν εἰδικοτήτων καί μέ ἀναρίθμητα φυτικά καί χημικά φάρμακα.
Ἡ ἀσθένεια ἀποτελεῖ πραγματικά ἕναν μόνιμο καί ὕπουλο ἐχθρό καί ἕνα καθημερινό ἄγχος γιά τόν ἄνθρωπο καί καθένας εὔχεται ποτέ νά μήν βρεθεῖ ὁ ἴδιος ἤ κάποιο ἀγαπημένο του πρόσωπο στά δίχτυα της καί ἀρχίσει ἀπό ἐκεῖ καί πέρα γι’ αὐτόν καί τούς δικούς του μία ἐπίπονη καί μαρτυρική πορεία. Γιά τόν λόγο αὐτό, συνεχῶς οἱ ἄνθρωποι εὔχονται: «πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἡ ὑγεία…» καί λένε πολύ συχνά: «ὑγεία νά ὑπάρχει καί ὅλα τά ἄλλα γίνονται…».
Ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων δέν κληροδότησε ὅμως μόνο τίς ἀσθένειες τοῦ σώματος ἀλλά καί τῆς ψυχῆς. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ψυχοσωματική ὀντότητα καί οἱ συνέπειες τῆς πτώσεως ἐπιβάρυναν ὄχι μόνο τό σῶμα ἀλλά καί τήν ψυχή. Μετά τήν πτώση, εἰσῆλθαν στήν ζωή τῶν ἀνθρώπων οἱ ἀσθένειες τοῦ σώματος, εἰσῆλθαν καί οἱ ἀσθένειες τῆς ψυχῆς. Ἀπελπισία, ἄγχος, κατάθλιψη, ψυχικές διαταραχές, αἰσθήματα κατωτερότητας καί ἄλλα συμπλέγματα, ταλαιπωροῦν τούς ἀνθρώπους καί κάνουν τήν ζωή τούς μαρτύριο. Ἰδίως στίς μέρες μας, οἱ ἀσθένειες τῆς ψυχῆς ὅλο καί αὐξάνονται καί οἱ ἄνθρωποι καταφεύγουν ὅλο καί περισσότερο σέ ψυχολόγους καί ψυχιάτρους γιά νά βροῦν τήν ἴαση. Αὐτά ὅμως πού ἀναφέραμε ὡς ψυχικές ἀσθένειες, εἶναι τά ἁπτά ἀποτελέσματα τῆς ἀσθενούσας ψυχῆς καί ὄχι ἡ αἰτία τῆς ἀσθένειας. Ἡ ψυχή γιά νά ἀρρωστήσει καί νά κατρακυλήσει σ’ αὐτά τά ψυχικά νοσήματα, ἔχει χάσει πρωτίστως τίς ἰσορροπίες μέσα της καί γι’ αὐτό πάσχει καί ὁδηγεῖται σ’ αὐτά τά ἀποτελέσματα.
Οἱ ἰσορροπίες τῆς ψυχῆς διαταράσσονται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος τήν παραμελεῖ, φροντίζει μόνο γιά τά ὑλικά καί ξεχνάει ὅτι ἡ ψυχή εἶναι ἄυλη καί συνεπῶς γεμίζει, ἀναζητᾶ καί ξεκουράζεται μόνο μέ ἄυλα ἀγαθά καί ὄχι μέ ὑλικά. Ἡ ψυχή ἀναπαύεται στήν ὑγιῆ καί ἀγαπητική ἐπικοινωνία της μέ τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἀνάπαυση καί χαρά τῆς ψυχῆς καί συνεπῶς ὑγεία γιά τήν ψυχή εἶναι ἡ προσευχή, ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ, ἡ μελέτη τοῦ λόγου Του, ἡ συμμετοχή στά ἱερά Μυστήρια καί κυρίως στό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας μέ τήν Μετάληψη τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Καί ἐπίσης πολύ σημαντικό, οἱ διαπροσωπικές σχέσεις μέ τόν συνάνθρωπο νά εἶναι πέρα καί μακριά ἀπό ἐγωισμούς, κακίες καί πάθη. Νά εἶναι μέσα στά πλαίσια τῆς ἀγάπης, τῆς συγχωρητικότητας, τῆς ταπείνωσης.
Αὐτό πού δημιουργεῖ τίς ψυχικές ἀσθένειες, εἶναι ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο καί τό κλείσιμό του στήν ἱκανοποίηση τοῦ ἐγωισμοῦ του. Καί βέβαια αὐτό πού ἀπομακρύνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο εἶναι ἡ ἁμαρτία. Αὐτή εἶναι ἡ μεγάλη ἀσθένεια τῆς ψυχῆς. Αὐτή εἶναι ἡ αἰτία ὅλων τῶν ψυχικῶν διαταραχῶν. Αὐτή εἶναι ὅμως κατά βάθος ἡ αἰτία καί ὅλων τῶν σωματικῶν διαταραχῶν. Τό ψέλνουμε ἄλλωστε καί στήν Παράκληση πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, «Ἀπό τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν, ἀσθενεῖ τό σῶμα, ἀσθενεῖ μου καί ἡ ψυχή…».
Μάλιστα, ὅλο καί πιό πολύ τώρα τελευταῖα, οἱ ἐπιστήμονες συνδέουν τίς σωματικές νόσους μέ τίς ψυχικές καί ἐξετάζουν καί βρίσκουν τήν πολύ στενή σχέση τους. Αὐτό πού ἔψελναν ἐπί αἰῶνες οἱ ἁπλοί καί ἀγράμματοι Χριστιανοί, αὐτό ἐπιβεβαιώνει σήμερα καί ἡ ἐπιστήμη. Καί αὐτό σημαίνει ὅτι τά δύο αὐτά εἴδη ἀσθενειῶν ἔχουν κοινή ρίζα. Καί αὐτή εἶναι ἡ ἁμαρτία. Ὄχι βέβαια ὅτι ὅσοι ἀσθενοῦν εἶναι ἁμαρτωλοί, ἀλλά ὅτι ἡ ἁμαρτία, ἡ ὁποία βασιλεύει στόν κόσμο, εἶναι ἡ αἰτία πού βασιλεύουν καί οἱ ἀσθένειες. Ἄν ὅλοι κάνουμε προσπάθειες νά νικήσουμε τό κράτος τῆς ἁμαρτίας, τότε θά ἔχουμε ἤδη νικήσει καί τό κράτος τῆς ἀσθενείας…
Ὅταν πηγαίνουμε στόν ἱερέα νά μᾶς διαβάσει μία εὐχή ἤ νά μᾶς λαδώσει μέ λαδάκι, τόν ἀκοῦμε νά λέει, «εἰς ἴασιν ψυχῆς τε καί σώματος». Εὔχεται ὁ ἱερέας γιά τήν ἴαση καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Διότι ὅταν πάσχει ὁ ἄνθρωπος, καί τά δύο πάσχουν ἐξίσου. Καί προστρέχει ὁ πιστός στόν ἱερέα νά διαβαστεῖ εὐχή, διότι ξέρει ὅτι αἰτία ὅλων τῶν κακῶν εἶναι ἡ ἁμαρτία. Μοναδικός ἰατρός τῆς ἁμαρτίας εἶναι ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί οἱ Ἅγιοί Του, στούς ὁποίους ἔχει δώσει αὐτήν τήν χάρη Του. Καί κατά συνέπεια μοναδικός ἰατρός τῶν ψυχοσωματικῶν νοσημάτων εἶναι ὁ Κύριός μας. Αὐτό βέβαια δέ σημαίνει ὅτι ἄν ἀρρωστήσει ὁ ἄνθρωπος δέ θά πάει στόν γιατρό, θά πάει καί θά τηρήσει ὅ,τι τοῦ πεῖ ὁ γιατρός, ἀλλά θά προστρέξει καί στόν Θεό. Θά καθαρίσει πρῶτα μέ τήν ἐξομολόγηση τόν ρύπο τῶν ἁμαρτιῶν του καί στήν συνέχεια θά προστρέξει στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί στούς Ἁγίους, οἱ ὁποῖοι, ὡς ὄργανα τῆς χάριτος, θά μεσιτεύσουν στόν Μεγάλο Ἰατρό, στόν Ἰησοῦ Χριστό γιά τήν ἴαση.
Μάλιστα, τόν μήνα πού διανύουμε, ἑορτάζουμε τούς Ἁγίους Ἀναργύρους Κοσμᾶ καί Δαμιανό ἀλλά καί τόν Ἅγιο Μεγαλομάρτυρα καί ἰαματικό Παντελεήμονα, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἐξαιρετικοί ἰατροί ψυχῶν τε καί σωμάτων. Ἄς τούς ἐπικαλούμαστε σέ κάθε ψυχική καί σωματική μας ἀσθένεια. Εἶναι μεγάλοι καί θαυμαστοί, καί ἐπιτελοῦν πάρα πολλά θαύματα καθημερινά. Κυρίως ὅμως ἄς μιμηθοῦμε τήν ἁγία βιοτή τους, τήν νίκη τους κατά τῆς ἁμαρτίας, χάρη στήν ὁποία ἀνεδείχθησαν ψυχοσωματικοί ἰατροί καί κέρδισαν τήν Ἐπουράνια Βασιλεία. Βασιλεία, στήν ὁποία δέν βασιλεύει ἡ ἀσθένεια καί ὁ πόνος ἀλλά ἡ ὑγεία καί ἡ χαρά.
